WIBOR® niedługo przestanie być obowiązującym wskaźnikiem referencyjnym w kredytach. Zastąpi go WIRON. Kredytobiorcy posiadający kredyty w złotówkach mają spore oczekiwania związane z tym procesem. Powszechnie zakłada się, że nowy wskaźnik spowoduje, że będą płacić niższe raty. Czy jednak na pewno? Czy informacje, którymi bombarduje nas rynek będą miały odzwierciedlenie w przyszłości ? Jak na kredyty wpłynie współczynnik korygujący WIRON ?
Po co ta zmiana ?
Aby zacząć poważną rozmowę w temacie zamiany wskaźników referencyjnych należy przeanalizować przyczyny tej zmiany. Wbrew przekazom medialnym i prasowych u podstaw zakładanych zmian leży chęć lepszego dopasowania wskaźnika do sytuacji rynkowej, a nie chęć ulżenia kredytobiorcom.
Pomysł wycofania indeksu nie narodził się podczas cyklu wzrostu stóp procentowych. Już po kryzysie z lat 2008-2009 Komisja Europejska rozpoczęła prace na określeniem nowych standardów stosowania i wyliczania wskaźników referencyjnych. Ich wynikiem jest tzw. Rozporządzenie BMR z 8 czerwca 2016. Gwarantuje ono uczestnikom rynku, że sposób, w jaki ustalane są wskaźniki jest realny. A to jest jedna z głównych obiekcji skierowanych obecnie w kierunku WIBOR®.
Złotówkowicze nie będą pierwszymi, którzy doświadcza zmiany. 1 stycznia 2022 dotknęła już ona posiadaczy kredytów w CHF. Sławny LIBOR został zastąpiony przez nowy indeks o nazwie SARON.
Raty będą mniejsze ?
Nie to jest celem zmiany. Jak wspomniałem wcześniej powód jest inny. Mało tego, zmiana w jej założeniu powinna być zero bilansowa. Oznacza to, że finansowe zmiany powinny być jak najmniejsze.
Nie po to wprowadza się WIRON, żeby było taniej, choć oczywiście to, że obecnie jego kurs jest niższy od obecnego wskaźnika jest traktowane jako nadzieja tańszych (od obecnych) kredytów. Obecnie jest on po prostu niższy niż WIBOR®.
Niemniej jednak już widać, że wspomniana różnica w kursach zaczyna się zmniejszać. I będzie to robić nadal. Powiem więcej. Role mogą się odwrócić i to WIBOR w pewnych okresach może być tym „tańszym” wskaźnikiem.
Mapa drogowa procesu zastąpienia wskaźników opublikowana przez Narodowa Grupę Roboczą zawiera informację, że do roku 2025 „po wejściu w życie rozporządzenia MF, instytucje finansowe dokonują konwersji istniejących umów i instrumentów stosujących WIBOR, z uwzględnieniem zasad określonych w rozporządzeniu. W klauzulach odsetkowych stosuje się zamiennik i spread korygujący wskazane w Rozporządzeniu MF”. To Tu właśnie pojawia nam się nagle tajemniczy spread korygujący.
Czym jest spread korygujący ?
Między stopami WIBOR® i stopą składaną WIRON istnieje różnica w wysokości kursu. Właśnie ze względu na nią i dla ograniczenia do minimum ekonomicznych skutki wprowadzenia zamiennika, Ministerstwo Finansów wskaże korektę tej różnicy. To będzie ten współczynnik korygujący. Będzie on składnikiem oprocentowania aktualnych kredytów.
Obecnie oprocentowania kredytów to: WIBOR® + marża
Po zmianie będzie to WIRON + marża + współczynnik korygujący
Frankowicze też mają go już uwzględnionego w swoim oprocentowaniu. Został on obliczony w dniu 5 marca 2021 r. na podstawie pięcioletniej mediany różnic między stawkami LIBOR CHF a SARON:
- dla LIBOR 3M zamiennikiem jest SARON – powiększony został stały spread korygujący w wysokości 0,0031%
- dla LIBOR 6M zamiennikiem jest SARON powiększony o został stały spread korygujący w wysokości 0,0741%
To ma spowodować, że w długiej perspektywie kredytobiorcy i banki nie odczują różnicy pomiędzy kosztem kredytu opartego o SARON a tego, który byłby oparty o wycofany już LIBOR.
Taki sam schemat może być zastosowany w przypadku kredytów złotówkowych.
Ile będzie wynosił współczynnik korygujący po wprowadzeniu WIRON ?
Na to pytanie nie można dziś rzetelnie odpowiedzieć. Nie wiadomo jak i z jakiego okresu będzie wyliczony. Dowiemy się dopiero po opublikowaniu odpowiedniego rozporządzenia Ministra Finansów. To wg mapy drogowej ma nastąpić do 2025 roku.
Ile spread korygujący wynosiłby dziś ?
Możemy pokusić się o pewne obliczenia, przyjmując zasady, które zastosowane były przy kredytach w CHF.
Przyjmijmy, że współczynnik korygujący dla WIRON® 3M to mediana różnić pomiędzy tym indeksem a WIBOR® 3M z całego znanego i opublikowanego przez GPW Benchmark okresu notowań tego pierwszego. Czyli od początku kwietnia 2019 roku.
Tak rozkładały się te różnice:
Mediana tych różnic to na dzień 14.12.2022 0,49pp.
Co to oznacza? Nic innego jak to, że taka wartość byłaby doliczana do oprocentowania aktualnych kredytów po zmianie WIBOR® 3M na WIRON 3M.
Tak przedstawiałoby się to na wykresie:
Jak widać, obecni kredytobiorcy nie powinni oczekiwać niższych rat związanych z samym wprowadzeniem indeksu WIRON, ponieważ zysk lub strata zależeć będzie w dużej mierze od momentu cyklu stóp procentowych w jakim akurat będziemy się znajdować. Jakiekolwiek różnice niwelować ma właśnie opisany wyżej spread.
Należy pamiętać, że powyższe obliczenia są czysto hipotetyczne, ponieważ oszacowanie wysokości współczynnika korygującego nastąpi prawdopodobnie dopiero za 2-3 lata, a do tego czasu może znacząco zmienić się mediana różnic pomiędzy wskaźnikami. Głównie dlatego, że wskaźniki będą zachowywać się względem siebie zupełnie inaczej w czasie gdy stopy procentowe będą obniżane. Nie dotyczą one też nowych kredytów udzielonych po zmianie, ponieważ te nie będą uwzględniały spreadu.
Co ciekawe, wszystkim aktualnym kredytobiorcom powinno zależeć, aby do momentu wprowadzenie WIRON był on wyższy od WIBOR®. To spowoduje, że współczynnik korygujący będzie mniejszy, a może nawet ujemny.
